Hz. Safvan Bin Muattal ve Adıyaman Bölgesinin İslamlaşması

Anadolu'daki Sahabe Kabirleri

Anadolu, ilk İslam fetihleri ile karşı karşıya kalmış bir bölgedir. Sahabeler, ilk İslam fetihleri ile birlikte Müslümanların kızıl elması (en önemli hedefi) haline gelen İstanbul’un fethine katıldıkları gibi Anadolu’nun değişik yerlerindeki fütuhatta da bulunmuşlardır. Bu sebeple Anadolu topraklarının değişik bölgelerinde sahabe kabirlerini bulmak mümkündür. Anadolu’da bulunan sahabe kabirlerinin yoğunlaştığı iki yer daha ön plana çıkmaktadır. Bunun biri İstanbul’dur. Diğeri ise günümüzde Güneydoğu Anadolu bölgesine tekabül eden topraklardır.
İstanbul’un fethi için sahabe nesli döneminde yapılan seferlere sahabeler katılmışlar ve bu sebeple yolda giderken vefat edenler olduğu gibi İstanbul’un kuşatılması sırasında da burada bir kısmı şehit olmuştur. İstanbul surları önünde birçok sahabe kabri bulunsa da bunların hepsinin gerçek olmadığı kesindir. Zaten bir kısmı buranın fethine katılan sahabeler adına düzenlenmiş makamlardır. Çünkü bu sahabelerin İstanbul’da ölmedikleri kesindir. Örnek verirsek sahabeden Amr b. As Mısırda ölmüştür, fakat İstanbul’da mezarı bulunmaktadır.
Ancak İstanbul’da vefat etmiş değişik sahabe kabirleri içinde en kesin olanı büyük sahabelerden Hz. Peygamber’e ev sahipliği yapmış olan Hz. Ebu Eyyub El-Ensari’nin kabridir. Bunda hiçbir şüphe yoktur. O, Yezit b. Muaviye’nin ordusu içerisinde gelip kuşatma sırasında vefat edince surlara yakın bir yere defnedilmiş ve kaybolan kabri, İstanbul’un Fatih tarafından fethi sonrası Akşemsettin tarafından tekrar bulunmuştur. Günümüzde de Türkiye topraklarında bulunan sahabe kabri düşünüldüğünde ilk akla gelen onun mezarı olmaktadır.
İstanbul’un fethi için seferler yapılsa da Anadolu’ya o dönemler yerleşim yapılmamıştır. Yani Anadolu’nun diğer yerlerine sahabe orduları ulaşsalar da kalıcı olmamışlarken, Güneydoğu Anadolu’da kalıcı olarak yerleşmişler ve bu bölgelerde meskûn olmuşlardır. Güneydoğu Anadolu bölgesi, bu manada ilk dönem fetihleri ile fethedilmiş yerlerdir. Esasen ilk fetihler, Toros Dağları hattının güneyini hemen hemen ele geçirmiştir diyebiliriz. Sahabe döneminde gerçekleşen fetihler ile ele geçirilen bu bölgelere sahabeler yerleşimler yapmıştır. Bu bölgelere yapılan yerleşimler sebebiyle bu bölgeler de Anadolu’nun diğer yerlerine nispetle daha çok sahabe kabrinin bulunması gayet doğaldır.
Bu bölgenin değişik yerlerinde sahabe kabirlerinden bahsedilse de bir kısmında bazı şüpheler bulunmaktadır. Misal verecek olursak Diyarbakır’da 27 kadar sahabenin kabrinden bahsedilmektedir. Bu gerçektir. Ancak bunların kimler olduğu, kaç kişi oldukları, isimleri verilenlerin gerçekten sahabe olup olmadıkları konusunda ihtilaflar bulunmaktadır.

<< Önceki Sayfa - Sonraki Sayfa >>